Send documents on email

Evropsko stanje klime (ESOTC), koje svake godine objavljuje Copernicus Climate Change Service*, daje pregled klime za Evropu iz prethodne godine, sa sažetkom globalnog konteksta i fokusom na Arktik. Izvješće predstavlja vrstu dosljednih i pouzdanih podataka koje kreatori politike mogu koristiti za razumijevanje klimatskih promjena i njihovih učinaka.

Na globalnom nivou, atmosferske koncentracije stakleničkih plinova nastavile su rasti. Konkretno, nivoi ugljičnog dioksida bile su veće u 2021. nego u bilo kojem trenutku u najmanje dva miliona godina. Posljednjih sedam godina bile su najtoplije dosad, što je pridonijelo kontinuiranom gubitku ledene mase od ledenjaka i ledenih ploča, što zauzvrat ima uticaj na rast nivoa mora

Mjesečne atmosferske koncentracije ugljičnog dioksida (CO2) i metana (CH4). Podaci su izvedeni iz satelitskih mjerenja i prosječni po cijelom atmosferskom stupcu i za 60S–60N. Izvor podataka: C3S/Obs4MIPs konsolidirani v4.3 (2003. – sredina 2020.) i CAMS preliminarni zapisi podataka gotovo u stvarnom vremenu (sredina 2020. – 2021.). Zasluge: C3S/CAMS/Univerzitet u Bremenu/SRON.

Tokom godine na Arktiku su bili vrlo suprotni uvjeti. Dok temperature u cijeloj regiji pokazuju dugoročan porast, 2021. bile su manje ekstremne nego posljednjih godina. Od januara do marta nad arktičkom Evroazijom bilo je neobično hladno; međutim, mnogo iznadprosječne temperature nad Grenlandom u srpnju i kolovozu dovele su do tri velika događaja topljenja.

U Evropi je postavljen privremeni temperaturni rekord za cijelu regiju (48,8 °C u Sirakuzi, Italija), a postojao je i privremeni državni rekord za Španiju. Postavljeni su i godišnji rekordi prosječne temperature površine mora, u istočnom Sredozemnom moru i dijelovima Baltičkog mora, koji su tokom ljeta dostizali više od 5°C više od prosjeka.

Ljeto ekstrema za Mediteran

Iako je ljeto na Mediteranu često vruće i suho, temperature su tokom ljeta 2021. bile ekstremne. Tokom srpnja i kolovoza zabilježen je dug i iznimno topao toplinski val, koji je u pojedinim područjima trajao i nekoliko sedmica. Vrlo visoke temperature zabilježene su na Siciliji, Sardiniji i južnoj Španiji.

U velikim dijelovima Sredozemlja tokom ljeta vlaga u tlu bila je niža od prosječne. Među regijama koje su iskusile teške do ekstremne sušne uvjete U julu i avgustu bili su Italija i Balkan. Općenito vruće i suho vrijeme pogodovalo je brojnim požarima. Preko 800.000 ha izgorjelo je na cijelom Mediteranu, što ga čini jednom od najintenzivnijih požarnih sezona od 1991. godine.

Raspodjela i opseg opožarenih površina u 2021

Raspodjela i opseg opožarenih područja diljem Evrope i Mediterana 2021. Svaki crveni krug predstavlja požar, a veličina kruga je proporcionalna ukupnoj izgorjeloj površini svakog od njih. Izvor podataka: Evropski informacijski sistem o šumskim požarima. Zasluge: EFFIS/Copernicus EMS. Zasluge: EFFIS/Copernicus EMS.

Varijacije u količini oborina širom  Evrope

U cjelini je godine palo gotovo prosječne količine oborina. Međutim, bilo je razlika tokom godine i diljem regije. Siječanj je bio najkišniji mjesec, 0,5 do 0,7 mm/dan iznad prosjeka, a ožujak je imao najsušnije anomalije, od -0,2 do -4 mm/dan. U većini istočne i jugoistočne Evrope broj vlažnih dana bio je veći od prosjeka, dok je većina Skandinavije i područja oko Baltičkog mora imala manje vlažnih dana od prosjeka.

U julu su dijelovi Belgije, Njemačke i istočne Francuske doživjeli neke od najjačih zabilježenih padalina u regiji. To je djelomično potpomognuto sporo kretanjem područja niskog tlaka, koje je uvuklo vodu u regiju iz neobično toplog Baltičkog mora. Ekstremne oborine pridonijele su velikim poplavama. Za sjeverozapadnu Evropu u cjelini, riječni protok u julu bio je najveći zabilježen. Iznimno visok protok rijeka izmjeren je u mnogim slivovima, osobito unutar Meuse i Rajne.

Istodobni uvjeti atmosfera-kopno-okean u vrijeme poplava u zapadnoj Evropi: sporo kretanje područja niskog tlaka, koje je povuklo vodu u regiju iz neobično toplog Baltičkog mora, naišlo je na brda na belgijsko-njemačkoj granici, ispuštajući rekordne količine kiše na već zasićeno tlo. Već zasićeno tlo nije moglo apsorbirati višak vode i uslijedile su teške poplav

 *Uslugu Copernicus za klimatske promjene provodi ECMWF, a finansira je Evropska unija.

https://www.ecmwf.int/en/about/media-centre/news/2022/Evropean-state-climate-2021-shows-year-contrasts